Vanmorgen mocht ik op Radio 1 in het programma Spraakmakers vertellen over de normale-mensen-vertaling van mijn promotieonderzoek. Vanaf vandaag is mijn boek ‘Anders is al dit werk voor niets geweest: hoe politici omgaan met militaire verliezen’ te verkrijgen.
Wat hebben de Noord-Zuidlijn, vrijwel alle IT-projecten bij de overheid en de marinierskazerne in Vlissingen gemeen met de Vietnam oorlog? Juist. Ondanks nieuwe informatie en teleurstellende resultaten besloten politici om – in plaats van bijsturen – door te gaan op de ingeslagen weg. Dit is vreemd. Want als mijn gedrag negatieve resultaten oplevert, dan zal meer van datzelfde gedrag niet ineens positieve resultaten opleveren. Als je bijvoorbeeld in de winter je ijsjes aan de straatstenen niet kwijtraakt, zal de oplossing niet zijn ‘nog meer ijsjes proberen te verkopen in de winter’. De kansen op winst zullen juist worden verhoogd als je bijstuurt (‘probeer het eens in de zomer’).
En toch doen we het: blijven investeren in een verloren zaak. Throwing good money after bad is niet voor niets een gevleugelde uitspraak. De vraag is of politici in democratieën eveneens de neiging hebben om dit ‘irrationele’ gedrag te vertonen, of dat de sprekende voorbeelden slechts incidenten zijn. Want rationeel gezien zou je dit gedrag niet bij democratische politici verwachten. Stug doorgaan met slecht en impopulair beleid is niet bepaald handig wanneer kiezers elke vier jaar een ‘sanctie moment’ hebben (in de vorm van verkiezingen) je kunnen afstraffen voor slecht en impopulair beleid. Toch zagen we toch degelijk enkele Amerikaanse presidenten stug doorzetten tijdens bijvoorbeeld de interventie in Vietnam en Irak. Ondanks het verlies van publieke steun en de toename in militaire slachtoffers besloten de presidenten Johnson (tijdens Vietnam) en W. Bush (tijdens Irak) immers om niet minder maar juist meer te investeren (en meer troepen te sturen).
Hoe is dit mogelijk? Is dit een typisch ‘Amerikaans’ fenomeen, of is het iets wat alle democratieën (zoals Nederland) laten zien? Wat zijn hier mogelijke verklaringen voor? Met deze vraag heb ik mij sinds 2013 bezig gehouden voor mijn promotieonderzoek. Vanaf vandaag is ook de versie in normale-mensen-taal te lezen en te verkrijgen bij uw betere boekhandel! #koopdatboek
Stukje Duiding 